IX, Bloque-UNA, URAS-PAS y CA recueyen la oficialidá nel so programa

Esti domingu celébrense elecciones nacionales n’Asturies. 17 candidatures preséntense nesta ocasión col envís de gobernar Asturies. Nel día caberu de la campaña Asturnews fai un repás a los programes de política llingüística de tolos partíos. IX-Verdes, Bloque-UNA, URAS-PAS y Conceyu Abiertu son les úniques fuercies que recueyen la oficialidá pal asturianu nel so programa, anque otres formaciones como IDEAS amosaron la so voluntá de buscar un consensu nesi sen, mientres Foru Asturies fala de “desenrrollar la Llei d’Usu”.

FSA-PSOE: más de lo mesmo.

La so postura “siempres foi clara”, dicía estos dicía estos díes en Les Noticies, Javer Fernández. La FSA-PSOE sigue refugando la posibilidá d’otorgá-y al asturianu l’estatus d’oficialidá. Nel so programa dedica un espaciu al asturianu baxo’l lema “El futuru del asturianu”, nel qu’apuesten por siguir coles actuales polítiques desenrrollaes principalmente dende la Conseyería de Cultura “col oxetivu de favorecer la recuperación, conservación y puxu de la nuesa llingua autóctona.

Partíu Popular: profesoráu d’asturianu reconocíu.

Pela so parte’l Partíu Popular, que se declara contrariu a la oficialidá del asturianu, según pallabres de la so llider actual, Isabel Pérez-Espinosa, inclúi dos propuestes dientro del so Programa d’Educación 2011-2015 que cinquen al asturianu: Xeneralizar la ufierta del asturianu nos centros educativos y reconocer la especialidá d’asturianu pal profesoráu.

Izquierda Xunida-Los Verdes: cola oficialidá.

Nel programa d’Izquierda Xunida-Los Verdes d’Asturies recuéyese’l deséu d’un nuevu Estatutu d’Autonomía, “que contemple la oficialidá de la Llingua Asturiana”.

Bloque por Asturies-UNA: llingua vehicular en medios públicos y enseñanza.

La coalición nacionalista d’izquierdes recueye nel so programa la oficialidá de la llingua asturiana como la “ferramienta imprescindible”.

Amás recuéyse una llarga riestra de midíes pa la normalización del idioma: un Plan de Normalización Social, medios de comunicación públicos nos que l’asturianu seya llingua vehicular, asturianizar la enseñanza, normalizando la enseñanza del y nel nuesu idioma, o valorar el conocimientu del asturianu nel accesu a la función pública, ente otres.

Unión URAS-PAS: l’asturianu y la cultura como una industria

La coalición del Partíu Asturianista y la Unión Renovadora Asturiana recueye nel so “compromisu cola cultura y la industria cultural” la so promesa d’establecer la “cooficialidá nel Estatutu”, compromentiendo amás, “desenrrollar la normalización social del idioma”, aplicando la Llei d’Usu, con midíes nos medios de comunicación públicos o, por exemplu, na enseñanza.

Foru Asturies: desenrrollar la Llei d’Usu

La formación lliderada por Francisco Álvarez-Cascos, na que participen asturianistes destacaos como Carlos Rubiera o Inaciu Iglesias, comprométese nel so programa a “desenrrollar la vixente regulación llegal (Llei d’Usu del Asturianu)”.

Conceyu Abiertu: la llingua de la nación.

La coalición Conceyu Abiertu denuncia nel so programa “La ñegación y desaniciu de los elementos culturales que configuren la nuesa identidá como nación hestórica y la non oficialidá de la llingua asturiana”.

IDEAS: a la gueta d’un consensu pa la oficialidá.

Anque’l programa d’IDEAS nun recueye nenguna mención a la oficialidá de la llingua asturiana. El so llider, Juan Morales, amosó apocayá’l so “compromisu” de buscar un “consenseu que tenga como puntu final la inclusión de la oficialidá del asturianu na próxima negociación del Estatutu d’Autonomía”.

UPYD: zarraos a la posibilidá d’oficialidá.

La formación españolista UpyD da anuncia nel so programa pa tol estaú, de la so propuesta de restricción nes midíes de normalización y drechos llingüísticos de los falantes de llingües oficiales estremaes del castellán. Nel casu del asturianu, ye la única formación política que nel so programa recueye una cita específica refugando la posibilidá de dotar al asturianu d’un estatus llegal d’oficialidá. Nun estraña, sabiendo que la so llider estatal, Rosa Díez, dixo en referencia al asturianu: “nun ye una llingua ye una forma de falar”.

Esta ye la cita del so programa: “Una determinación pa sostener l’esfuerzu financieru destináu al sostenimientu y el caltenimientu del importante patrimoniu históricu, artísticu y cultural. Como parte del mesmu, el bable asturianu, nes sos distintes variantes, va ser oxetu de protección. Unión, Progresu y Democracia oponse a la cooficialidá del asturianu”.