Sociedá La prensa clandestina n’Asturies a debate by asturnet 7 de mayu, 2006 Esti miercoles día 10 de mayu a les doce la mañana, el Salón de Grados del Departamentu d’Historia de la Universidá d’Uvieu va acoyer un coloquiu basáu nel llibru recien editáu por Gabriel Santullano y que lleva por títulu ‘La prensa clandestina en Asturias’. Xunta l’autor, van participar nel debate Ruben Vega, del Departamentu d’Historia Contemporánea; Sara Fresno, responsable del aparatu de prensa clandestina del PCE en Xixón nos años setenta; y Javier Ramos, responsable de la publicación ‘Noticias 1973’ y collaborador de ‘Verdad’. L’historiador Gabriel Santullano ye l’autor del volume “La prensa clandestina en Asturias”, editáu pol sellu uvieín KRK embaxo l’agospiu de la Fundación Juan Muñiz Zapico. El llibru estudia les publicaciones de la resistencia antifranquista dende la entrada del exercitu rebelde na seronda de 1937 hasta la muerte del dictador en 1975. Santullano, especialista n’hestoria contemporánea y militante activu de la izquierda antifranquista nos años sesenta y setenta, presenta nesti estudiu un minuciosu trabayu d’investigación sobre la voz de los que nun teníen voz tres la derrota republicana y prosiguíen la so llucha al traves del poder de la palabra. 7 de mayu, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail
Sociedá Discursu Institucional de la Presidenta de l’Academia nel Día de les Lletres by asturnet 5 de mayu, 2006 Güei ha ser pa nós, y pa tolos asturianos y asturianes, un día de gayola y de contentu, porque ye un día dhomenax a la lliteratura asturiana, a los homes y muyeres que la ficieron vidable, nel pasáu y nel presente; y, darréu dello, un día dhomenax a la llingua na qualita. Gracies al bon facer de munchos de los nuesos escritores podemos dicir con orguyu que la lliteratura asturiana ye yá una realidá bultable, en cantidá y en calidá, que se pue midir ensin rocees coles lliteratures que se faen nes otres llingües del estáu; y ello magar los pilancos quenarten lidioma que-y val de mediu despresión. 5 de mayu, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail
Sociedá La XDLLA vuelve convocar la manifestación del Día de les Lletres by asturnet 3 de mayu, 2006 La Xunta pola Defensa de la Llingua Asturiana convoca un añu más la so tradicional manifestación del Día de les Lletres cola que demanda’l reconocimientu llegal qu’oficialice esta llingua, equiparando asina los derechos de los falantes d’asturianu colos de los falantes de castellán. La manifestación que, mesmo que n’anteriores convocatories, va salir a les siete y media la tarde de la estación de la Renfe d’Uvieu, va acabar a les puertes del teatru Filarmónica onde l’Academia de la Llingua Asturiana cellebra’l so actu institucional nel qu’esti añu Manuel García Galano va tomar posesión como Miembru d’Honor. Arriendes del discursu institucional de la Presidenta de l’Academia de la Llingua Asturiana, l’actu va abrise cola actuación del gaiteru Iñaki Sánchez Santianes y la cantante de tonada Bibiana Sánchez García; y va pesllase col grupu folk DRD. L’Academia de la Llingua Asturiana, siguiendo’l facer entamáu la edición pasada, fai un brinde a los asistentes pa que, na midida de les sos posibilidaes, lleven traxe asturianu de mou qu’esti puea, pasu ente pasu, dir asitiándose nos actos más solemnes. Hai que dicir que la sesión academica podrá siguise en tol mundu en tiempu real al travies d’Internet, darreu que l’ALLA quier festexar con Radio Sele’l fechu de llevar 20 años nes ondes, nun inequívocu compromisu cola normalización social de la llingua asturiana. Como vien socediendo tolos años, llueu del actu academicu habrá una espicha, abierta a la participación de tola xente, nel restaurante La Gruta, con bailles y música asturiana. 3 de mayu, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail
Sociedá Inaciu Galán y Humberto González presenten en Xixón el Diccionariu Básicu Asturianu-Inglés, Inglés-Asturianu by asturnet 3 de mayu, 2006 Güei a les ocho la tarde Inaciu Galán y González va presentar na Llibrería Ítaca de Xixón, na cai Marques de Casa Valdes, 80, el Diccionariu Básicu Asturinu-Ingles, Ingles-Asturianu. L’actu va ser introducíu pol escritor Humberto González, presidente del Conceyu d’Escritores Asturianos. Na presentación va facese una llectura de poemes traducíos del asturianu al ingles y del ingles al asturianu por dellos poetes. 3 de mayu, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail
Sociedá Areces va siguir alantre cola reforma del Estatutu pesie a les crítiques d’IX y PP by asturnet 2 de mayu, 2006 El presidente del Principáu, Vicente Álvarez Areces, anunció esta mañana nuna entrevista cola axencia de noticies Europa Press que tien pensao siguir alantre col procesu de reforma del Estatutu, pesie a les crítiques d’IX y del PP. El xefe del Executivu asturianu mantúvose firme na so idea de ‘cumplir hasta l’últimu puntu’l calendariu que pactemos’, alvirtiendo-yos a les otres fuerces polítiques que ‘quien trate de distanciase del procesu va tener que desplicá-yoslo a los asturianos’. Areces aseguró que nel plazu de dos selmanes va tar preparáu’l dictame del Conseyu Consultivu pal so debate, cola fin d’aprobar esi testu antes de que termine esta llexislatura. Tocante a les declaraciones de Valledor, criticando la postura de la FSA na reforma estatutaria, Areces manifestó nun compartir tales opiniones espresaes pol conseyeru de Xusticia ‘como miembru d’IX y non del Gobiernu’. Sicasí, el presidente del Gobiernu asturianu dixo qu’estes diferencies nun van ‘torgar l’acción de Gobiernu’. Tachando de ‘falta de personalidá y coherencia’ la negativa del PP a debatir la reforma estatutaria, Álvarez Areces aseguró que nun se tien de renunciar a tala reforma qu’otres comunidaes tán negociando. Y añedió que si’l PP sigue cola mesma zuna ‘va pagar un preciu políticu porque va tener que desplicá-yoslo a tolos asturianos’. 2 de mayu, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail
Sociedá Valledor ve’l modelu d’Estáu de la FSA más cerca del PP que de Zapatero by asturnet 1 de mayu, 2006 El coordinador xeneral d’Izquierda Xunida d’Asturies, Jesús Iglesias, dixo ayeri que la culpa de que nun s’arreglare nesta llexislatura la reforma del Estatutu sedría del ‘Partíu Popular, que nin siquier ta dispuesta a participar nel debate’. Pela so parte, el conseyeru de Xusticia, García Valledor, amenazó a la Federación Socialista Asturiana con que nun se mantendría’l pactu de Gobiernu si deciden pactar l’Estatutu asturianu n’esclusiva col PP. Los dirixentes d’IX entienden que’l debate de la reforma del Estatutu d’Autonomía, que’l PSOE decidió continuar pesie a la negativa del PP, tien de ser aplazáu hasta que los populares decidan participar nel mesmu. Por eso, Iglesias aseguró que ‘la prioridá agora ta nel debate social’, razón pola qu’IX convocó pa esta selmana a los sos órganos directivos col envís de que faigan les propuestes de conteníos pal nuevu Estatutu. Pa ello van tener reuniones con diferentes ámbitos culturales, empresariales y sindicales, na busca de que-yos dean les sos opiniones respetive a esta tema. Valledor fue más duru colos sos compañeros de pactu de Gobiernu al asegurar que’l modelu d’Estáu que ta defendiendo’l PSOE asturianu ‘ta más cerca de les tesis del PP que de les de Zapatero’. Énte lo que tachó de ‘busca desesperada’ per parte de los socialistes d’apoyu nes files del PP, el conseyeru de Xusticia alvirtió que ‘si hai un alcuerdu billateral PSOE-PP sobre l’Estatutu, va ser mui difícil, por nun dicir imposible, mantener el pactu de Gobiernu o firmar otru’. 1 de mayu, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail
Sociedá Una nueva Asociación sofita la xunidá asturianista col nome d’Asturies Ciudadana by asturnet 29 d'abril, 2006 Asturies Ciudadana entamó na nueche del 29 al 30 d’abril, na carpa’l Conciertu pola Oficialidá, una recoyida de firmes al favor de que los partíos políticos asturianistes (PAS-IAS-AA-URAS) vayan en coalición nes elleiciones autonómiques de 2007. Nel entamu la campaña recoyéronse más d’un centenar de firmes de xente asturianista “pa que n’Asturies haiga una braera alternativa asturianista al marxe de les divisiones internes que sufre l’asturianismu.” Asturies Ciudadana ye un grupu de ciudadanos asturianos que tienen en común el ser políticamente, enantes que nada: asturianistes y enfotase en ser un movimientu social, siendo a la política asturiana lo que la Xunta pola defensa de la Llingua ye al idioma. Sigún asoleya nuna nota de prensa de presentación pública, “Sicasí, nós somos una asociación política, que, como yá ta dicho, definímonos como asturianistes. Esto mos fai actuar sobro la política nun doble planu: 1- D’un llau vamos ser dende’l ñacimientu, un grupu de presión sobro los partíos asturianistes (URAS, PAS, AA ya IAS), vamos xixilar les sos llinies polítiques, guetar l’entendimientu ente ellos, y, sobro tou, eso qu’a munchos paez-yos imposible y que pa la mayoría ye’l so suañu: La xunidá de los nacionalistes nuna mesma candidatura”. Los impulsores d’esta iniciativa quieren “deci-yos a los partíos asturianistes, a los cuatro, que hai ñecesidá de facer una coalición conxunta, porque dixebraos nun somos quien a sacar nada. Sobro la mesa tan datos como’l fechu de que si los cuatro partíos tuvieren dio xuntos nes autonómiques de 2007, el diputáu (Casi los dos) asturiansita sedría güei una realidá…” Y ensin embargu, nun quieren quedase ehí: “nun solo vamos pedir la coalición pa 2007… Queremos un 8 de Setiembre de xunidá ñacional, queremos poder miranos al espeyu comu pueblu y poder cellebrar el día de la patria toos xuntos, pues, a la fin, Asturies ye lo que a toos mos xune… 2- Y d’otru llau, queremos facer campañes de movilización ciudadana… Pedir firmes (les 10.000 que se ñecesiten) pa proponer lleis d’iniciativa popular, informar a la xente y esparder la concencia asturianista per tolos asturianos d’Asturies y de la diáspora…”. Pa entamar, l’asociación entamó nel COnciertu Pola Oficialidá con una campaña de recoyida de firmes pa que PAS, URAS, AA ya IAS vayan xuntos en coalición nes elleiciones municipales y autonómiques de 2007. Sigún aseguren “na manifestación pola oficialidá del 5 de Mayu, si tou sal bien, podrá firmase pa conseguir esto.” Esti proyeutu, que nun ye un partíu políticu nin se va presentar a nengunes elleiciones, ta abiertu a tou aquel ciudadanu que se defina “Asturianista, (Seya nacionaliegu o rexonalista, d’esquierdes o de dreches) y ta coordináu por dos universitarios asturianos de la facultá de Ciencies Polítiques y Socioloxía de la Universidá Complutense de Madrid: Nicolás V. Bardio y Marga Solares Capellán”. 29 d'abril, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail
Sociedá Ana Cano denuncia la negativa del RIDEA a aceptar una ponencia n’asturianu by asturnet 25 d'abril, 2006 Tres de la denuncia fecha pública pola propia afectada, la filóloga Yolanda Magdalena Montes, y pol director de la Oficina de Política Llingüística, Ramón d’Andres, foron dalgunos de los propios miembros del RIDEA los que se quexaron públicamente de l’actitú de tala institución, al negase a aceptar una ponencia escrita n’asturianu pal so Congresu d’Estudios Asturianos. Les crítiques de Javier Fernández Conde y la postura de Jose Luis Campal, qu’amás de llamentar esta grave situación decidió retirar la ponencia qu’el mesmu tenía pensao aportar na istitución a la que pertenez, foron soscrites por Ana Cano, presidenta de l’Academia de la Llingua Asturiana, que tachó esti fechu d’ ‘esperpentu’ y ‘atropellu’ a la llingua. Ana Cano afirmó que ‘ye impresentable y esperpentico qu’un congresu d’estudios asturianos, organizáu por un institutu d’estudios asturianos, que depende d’una Conseyería de Cultura que tien de velar polos derechos llingüísticos de tolos falantes d’asturianu, se niegue a almitir una ponencia porque se presenta nesta llingua’ cuando, amás, nes bases de talu congresu nun s’indica nada sobre esti asuntu. La presidenta de l’ALLA ve esta situación como una ‘vergüenza propiciada por una política cultura tebia’, asegurando que la que tien qu’actuar nesti casu ye la propia Conseyería de Cultura del Principáu, al ser el RIDEA un ente que depende económica y institucionalmente d’ella. 25 d'abril, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail
Sociedá Polémica ente Ibarra y Quintana pola fala de trés conceyos extremeños by asturnet 25 d'abril, 2006 Una iniciativa parllamentaria anunciada’l pasáu sábadu pol diputáu del BNG Bieito Lobeira pa promover l’usu del gallegu nos conceyos extremeños d’Eljas, Valverde del Fresno y San Martín de Trevejo, acabó nuna cruda polemica ente los Gobiernos extremeños y gallegu por ‘ataques personales’ y por volver ‘un alderique políticu ente’l BNG y la Xunta d’Extremadura nun conflictu institucional’. La fala d’estos tres municipios cacereños fue defendida pol Executivu de Merida non como gallego, sinón como ‘un dialectu deriváu del troncu común del galaicoportugues’, poro tachó la reivindicación del BNG de ‘fantasiosa premisa sobre la que se sienta’l deliriu imperialista de los nacionalistes gallegos’. Tres d’esta reacción, el cruce d’acusaciones y d’ataques personales ente los llíderes d’entrambos Gobiernos nun se fizo esperar, si bien agora parez quedar apaciguáu, depues d’una última carta per parte del vicepresidente del Gobiernu extremeñu y de les declaraciones d’Anxo Quintana qu’ayeri daba por zarráu esti conflictu. Preguntada por esta polemica, Ana Cano, presidenta de l’Academia de la Llingua Asturiana, entiende ‘xustificada la reacción del Gobiernu extremeñu porque nun tien dengún sentíu l’afán expansionista del Bloque yá que’l dialectu vien d’una zona de transición’. Dialectu que yá fuere analizáu nun artículu qu’espublizaba nel añu 1982 la revista ‘Lletres Asturianes’ de la mano Antonio Viudas Camarasa, profesor de Cáceres, nel qu’aseguraba qu’esa fala yera un dialectu que, teniendo personalidá propia, participaba de los rasgos del mañego, del gallego-portugues y del asturianu-lleones occidental. 25 d'abril, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail
Sociedá El Conseyu Asesor de la Oficina de la Llingua de Xixón denuncia’l paru nel usu del asturianu by asturnet 24 d'abril, 2006 El Conseyu de la Oficina Municipal de la Llingua de Xixón, formáu por CCOO, FETE-UXT, Suatea, el pequeñu comerciu, la Tertulia El Garrapiellu, la Xunta pola Defensa de la Llingua, el Conseyu de Mocedá de Xixón, el Foru Arte Ciudá y l’ALLA, acusa al PSOE de paralizar l’usu del asturianu nel conceyu al nun aprobar les ordenances municipales que foron presentaes hai más d’un añu. Por ello, esti organismu asesor llama a facer una concentración protesta escontra d’esta “actitú xacobina y antiasturiana respective a los derechos llingüísticos de los asturianos”. Ánxel Nava, portavoz d’esti Conseyu, comentó que “mentes n’otros conceyos como’l de L.lena, les ordenances del usu del asturianu tán aprobaes y en vigor, en Xixón l’alcaldesa dióse’l luxu de despreciales y de dicir que nun-y valín, ensin dar más razones”. Por esta razón, el Conseyu pide a IX-BA que se posicione públicamente ente esta situación que, na so opinión, ruempe’l pactu de gobiernu, “non sólo impidiendo l’usu del asturianu, sinón el lastre”. 24 d'abril, 2006 0 FacebookTwitterPinterestEmail